مطالعه‌های جدید نشان می‌دهند که قابلیت «AI Overviews» گوگل به‌شدت بر روی نرخ کلیک (CTR) نتایج ارگانیک تأثیر گذاشته است، به‌ویژه برای کلمات کلیدی اطلاع‌رسانی و غیر برنددار.
طبق گزارش Ahrefs، در فاصلهٔ مارس ۲۰۲۴ تا مارس ۲۰۲۵، نرخ کلیک برای موقعیت اول در نتایج ارگانیک از حدود ۵.۶٪ به ۳.۱٪ کاهش یافته است، زمانی که «AI Overviews» نمایش داده شده بودند. (Ahrefs)
در داده‌های Amsive نیز متوسط کاهش CTR حدود ۱۵.۵٪ گزارش شده است و برای پرسش‌های غیر برنددار به حدود ۲۰٪ رسیده است. (Amsive)
چرا «AI Overviews» نرخ کلیک را کاهش می‌دهد؟
۱. حضور مستقیم پاسخ‌ها در صفحه نتایج
وقتی گوگل خلاصهٔ پاسخ را در قالب «AI Overview» در بالای صفحه نتایج نشان می‌دهد، کاربران ممکن است بدون کلیک روی لینک‌ها، به پاسخ برسند؛ بدین ترتیب ترافیک به وب‌سایت‌ها کاهش می‌یابد.
۲. تمرکز بیشتر بر کلمات کلیدی اطلاع‌رسانی
بیش از ۹۹٪ پرسش‌هایی که «AI Overviews» برای آن‌ها فعال می‌شود، پرسش‌هایی با هدف اطلاع‌رسانی هستند نه برنددار.
کلمات غیر برنددار به‌شدت تحت تأثیر کاهش CTR قرار گرفته‌اند.
۳. کاهش دیده شدن نتایج ارگانیک حتی اگر در جایگاه بالا باشند
مطالعه‌ها نشان می‌دهند که حتی برای رتبه‌های ۱ تا ۳، وقتی «AI Overview» حضور دارد، نرخ کلیک کاهش می‌یابد.
پیامدها برای تولیدکنندگان محتوا و متخصصان سئو
با ظهور «AI Overview» و کاهش نرخ کلیک نتایج ارگانیک، استراتژی‌های سنتی سئو نیاز به بازنگری دارند. در ادامه دو اقدام کلیدی مطرح می‌شود:
- تمرکز بر کلمات کلیدی با هدف تبدیل یا برنددار: از آنجا که پرسش‌های اطلاع‌رسانی آسیب‌پذیرتر هستند، تولید محتوا برای میانه یا انتهای قیف (mid/bottom funnel) اهمیت بیشتری دارد.
- بهینه‌سازی برای حضور در «AI Overview»: سایت‌ها می‌توانند تلاش کنند تا محتوایشان توسط سیستم‌های پاسخ گوگل دیده شود؛ شامل استفاده از ساختار واضح، پاسخ سریع به سوال، و نشانه‌گذاری (schema) مناسب.
چشم‌انداز آینده و توصیه‌های کاربردی
نرخ کلیک در محیط جستجو در حال تغییر است و حضور «AI Overviews» بخشی از این تحول به‌شمار می‌آید. تولیدکنندگان محتوا و وب‌سایت‌ها لازم است که خود را با این شرایط سازگار کنند:
- بهینه‌سازی محتوا برای «سوال و پاسخ» با وضوح بیشتر، تا امکان انتخاب به‌عنوان منبع توسط گوگل افزایش یابد.
- تنوع‌بخشی جریان‌های ترافیکی: تکیه صرف بر ارگانیک گوگل ممکن است پرریسک شود، بنابراین حضور در رسانه‌های اجتماعی، خبرنامه، همکاری‌ها و کانال‌های متفاوت توصیه می‌شود.
- پیگیری عملکرد دقیق‌تر: فقط رتبه در نتایج کافی نیست؛ میزان کلیک، رفتار کاربران پس از ورود، و نرخ تبدیل اهمیت بیشتری خواهند یافت.
گزارش‌های اخیر نشان می‌دهند که «AI Overviews» نه تنها نتایج ارگانیک را جابه‌جا کرده‌اند بلکه مدل کسب‌وکار ناشران محتوا را نیز تحت فشار قرار داده‌اند. تولید محتوای عمیق، مبتنی بر ارزش افزوده، و سازگار با این تغییرات برای موفقیت در فضای جدید جستجو ضروری به نظر می‌رسد.
